ORATORIUM SAN FILIPPO NERI - CHIESA NUOVA ROMA

października 27, 2023

ORATORIUM SAN FILIPPO NERI - CHIESA NUOVA ROMA

BIBLIOTEKA in VALLICELLA - ENROMA.COM

Klasztor Oratorio di San Filippo Neri jest dołączony do kościoła i otacza go po lewej i dalszej stronie. Główna fasada znajduje się na lewo od elewacji frontowej kościoła. Klasztor został po raz pierwszy zbudowany dla św. Filipa Neri w 1572 r. przez papieża Grzegorza XIII i kardynała Cesi, a został zaprojektowany przez Martino Longhi Starszego. Nie należy go nazywać klasztorem, gdyż oratorianie byli stowarzyszeniem religijnym, którego członkowie kontynuowali karierę w świecie świeckim i nie składali formalnych ślubów zakonnych. Od 1637 roku został gruntownie odrestaurowany i rozbudowany przez Borrominiego, a prace ukończono dopiero niecałe trzydzieści lat później. Ostatnim dodatkiem był dziedziniec za kościołem autorstwa Camillo Arcucci. Istnieją trzy krużganki lub dziedzińce ogrodowe, mniejszy bezpośrednio od wejścia, bardzo duży ( Cortile degli Aranci lub Dziedziniec Drzew Pomarańczowych) po drugiej stronie zakrystii i ten o nieregularnym kształcie za absydą kościoła. Obok ostatniej, za lewym górnym narożnikiem absydy kościoła, znajduje się interesujący refektarz lub jadalnia o nietypowym planie elipsy. Prawdopodobnie fasada Borrominiego jest ciekawsza niż fasada kościoła, a jej specyficzny projekt jest typowy dla architekta. To właśnie w tym klasztorze św. Filip zorganizował pierwsze wykonania muzyki sakralnej na solistów i chór, stąd też muzyczne określenie oratorium. Nie miały one jednak miejsca w obecnej prywatnej kaplicy klasztornej, która znajduje się tuż za wejściem, po lewej stronie. Była to część dzieła Borrominiego i obecnie została formalnie zdekonsekrowana. Oratorianie korzystali z niego zwłaszcza zimą, kiedy w głównym kościele było za zimno. Jedyną przeciwnością, na którą Rzymianie nie wzruszają ramionami, jest zimna pogoda. Możesz zauważyć kaplice „chóru zimowego” dołączone do innych rzymskich kościołów. Od czasu poświęcenia to pomieszczenie nazywa się Sala dell'Organo. W klasztorze mieści się Biblioteka Vallicelliana, założona przez św. Filipa w 1581 roku i jest najstarszą biblioteką publiczną w Rzymie. Znajdują się tu Instytut Romanistyki, w skład którego wchodzą Archiwum Historyczne Kapitolińskie, Archiwum Gazet Rzymskich z kopiami niemal wszystkich gazet wydawanych w Rzymie od XVIII wieku, a także archiwum oratorianów. [6]

BIBLITECA VALLICELLIANA - ZERO.EU

Filippo Neri (Florencja 1515 - Rzym 26 maja 1595), założyciel Zgromadzenia i wynalazca Oratorium muzycznego - wspólnej modlitwy, w której komentarz do Pisma Świętego przeplatał się z pochwałami i pieśniami - zapragnął spełnić swoje życzenie i dlatego, pozostawił – w testamencie – 300 scudi na budowę nowego oratorium w miejscu starego. Ojciec Virgilio Spada, autorytatywny komisarz nadzoru nad dziełami Vallicella, kulturalny i pasjonat architektury, pracuje nad wyborem, w kontekście ogłoszonego przez Filipinów publicznego konkursu, najlepszego projektu na „cenny klejnot pierścienia Zgromadzenia” to jest oratorium. To Borromini zwyciężył w 1637 r. swoim oryginalnym i zupełnie nowym budynkiem: sam architekt opowie w rozdziale VII Opus Architectonicum - skomponowanego wspólnie z księdzem Virgilio Spadą w 1647 r. o trudnościach napotkanych w realizacji budowy, która jednak przebiegała szybko - zakończonej wkrótce w ciągu dwóch lat – inauguracja odbyła się w dniu Wniebowzięcia w roku 1640. Chodziło o ukrycie poprzecznej bryły budynku za fasadą i Borrominiemu udało się to osiągnąć dzięki zastosowaniu genialnej perspektywy perspektywicznej. Ponadto budynek musiał być celowo mniejszy od kościoła i wykonany z uboższego materiału. Borromini wybiera ceglaną kurtynę, uszlachetnioną jednak wirtuozerską fakturą, będącą efektem jego wyrafinowanej techniki: prosta i skromna różowo-brązowa cegła nabiera szczególnego wyglądu, ponieważ jest obrabiana jedna po drugiej, aby dać widzowi ostateczne wrażenie, że znajduje się z przodu z jednego kawałka gliny. Ale tym, co czyni fasadę Oratorium autentycznym arcydziełem, jest wysoce osobisty, niespotykany dotąd styl, w którym manifestuje się dynamiczna gra wypukłości i wklęsłości, mikst linearne zwieńczenie, perspektywiczny oddech odgiętego frontu: „...i w nadając kształt na wklęsłej fasadzie Oratorium, wyobrażałem sobie ludzkie ciało z otwartymi ramionami, jakby obejmowało każdego, kto wszedł” – opowiada Borromini. Zamiarem było stworzenie architektury pozostającej w dialogu i doskonałej harmonii z fasadą kościoła i otoczeniem otaczającym niewielki plac Pozzo Bianco (otwarcie Corso Vittorio Emanule II pod koniec XIX wieku głęboko zmieniło pierwotną wizję perspektywy całego kompleksu), w trudnej społecznie dzielnicy Rzymu, której mieszkańcy żyli na marginesie legalności i dlatego szczególnie potrzebowali apostolstwa Filippo Neri. Wzdłuż fasady nawiązuje szereg symboli: środkowe drzwi zwieńczone są tympanonem, na którym znajdują się dwa emblematy, korona symbolizująca chwałę i dwie palmy oznaczające ludzką pracowitość w czasie.

WSPOMÓŻ PROJEKTY

RADOMSKIEJ FUNDACJI FILIPIŃSKIEJ

BANK PEKAO

S.A. 25 1240 3259 1111 0011 2693 8158

lub przez

TWOJAZBIÓRKA.PL

Kapitele pilastrów na piętrze ozdobione są liliami; w ościeżnicę okien pierwszego piętra wstawiono ośmioramienną gwiazdę Filipin. Płonące serca umieszczono wysoko na gzymsie i na miksty linowym tympanonie, co stanowi harmonijny kontrapunkt (...) nad portalem balkonu, której perspektywę tworzą szuflady ozdobione różami, symbolem przemijania. Francesco Borromini zaprojektował także pomieszczenia konwentualne dla oratorian, bibliotekę, dziedziniec, Wieżę Zegarową (gdzie wyróżnia się mozaika Madonny Vallicelliana według projektu Pietro da Cortony), dbając zarówno o stworzenie wyposażenia, jak i najdrobniejsze szczegóły, zawsze z jego genialnymi i nieoczekiwanymi wynalazkami w ulewnej obfitości spostrzeżeń. Podobnie jak słynny kominek w pokoju rekreacyjnym Ojców, z dużą i przyjazną konstrukcją w kształcie niemal domowego „namiotu obozowego”, ozdobioną symbolami drogimi oratorianom: liliami, ośmioramienną gwiazdą i wreszcie ozdobioną u góry cor flammigerum, płonące serce św. Filipa Neri; czy zaginione fontanny, znajdujące się w przedsionku poprzedzającym refektarz Ojców, których krany, każdy w kształcie innego zwierzęcia, nabrały symbolicznego znaczenia w kontekście życia wspólnoty religijnej: jaszczurka (dusza poszukująca Światło), ptaszek (dusza zawieszona między niebem a ziemią), pszczółka (mądrość, inteligencja, porządek). W dużej sali Oratorium, gdzie w święta odbywało się muzyczne niedzielne oratorium, zawsze wypełnionej publicznością, zwykła przepełniona boromińska pomysłowość objawia się tym razem w funkcjonalnej i stonowanej dekoracji. Środowisko wyznaczają duże filary z jońskimi kapitelami, połączone ramą, z której od wschodu rozwija się balustrada z loggią kardynałów, a nad ołtarzem loggia muzyków od strony zachodniej. Na ołtarzu duży łukowy ołtarz ze św. Cecylią i św. Filipem Neri kontemplującymi Madonnę w chwale autorstwa Raffaello Vanniego (1665); Na ścianach powtarzają się dekoracje sztukatorskie z emblematami świętego założyciela Oratorium: lilie, gwiazdy, palmety i płonące serca. Przed drewnianym krzesłem, na którym odbywały się kazania, we wnęce umieszczona jest statua San Filippo Neri, dzieło stiukowe autorstwa Michele Maille. Sklepienie ozdobione w starożytności zaginionym freskiem Giovana Francesco Romanelli (1639-40) przedstawiającym Koronację Marii Panny prezentuje obecnie przeciętny obraz. [10]